H Αστυπάλια (ή Αστροπαλιά ή Αστουπαλιά όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι) είναι το τέταρτο σε μέγεθος και το δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων. Βρίσκεται δυτικά της Νισύρου και ανατολικά της Ανάφης (Κυκλάδες). Η Αστυπάλαια λειτουργεί ως “γέφυρα” που ενώνει τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα αφού ανήκει διοικητικά στα Δωδεκάνησα αλλά γεωγραφικά και πολιτισμικά στέκει ανάμεσα στα Δωδεκάνησα και στις Κυκλάδες, συνδυάζοντας στοιχεία και από τα δύο νησιώτικα συμπλέγματα. Έχει έκταση 97 τ.χλμ., ακτογραμμή 110 χλμ. και 1.334 κατοίκους. Απέχει 23 ναυτικά μίλια από την Κω, 96 ν.μ. από τη Ρόδο και 117 ν. μ. από τον Πειραιά.
Γεμάτη ψηλούς βράχους και λόφους, η υψηλότερη κορυφή είναι 482μ., με πανέμορφες ακρογιαλιές και γραφικά χωριά, προσκαλεί τον επισκέπτη σε ένα μαγικό ταξίδι στο γαλάζιο του Αιγαίου και το λευκό των σπιτιών της. Μια μικρή λωρίδα γης περίπου 100 μέτρων, το Στενό, χωρίζει το νησί σε δύο τμήματα το μέσα και το έξω νησί. Στα νοτιοανατολικά υπάρχουν διάφορα μικρά νησιά, όπως η Αγία Κυριακή, ο Χονδρός, το Κουνούπι και ο Κουτσομύτης. Στα Δυτικά βρίσκονται οι νησίδες Οφιδούσα, Χτένια, Ποντικούσα και άλλες. Η πρωτεύουσα του νησιού είναι ο ομώνυμος οικισμός, ή αλλιώς Χώρα και συνδέεται με το λιμάνι (Πέρα Γιαλό). Εκτός από τη Χώρα που είναι η πρωτεύουσα, υπάρχουν τα χωριά Ανάληψη (παλιά ονομασία Μαλτεζάνα ή Μαρτιζάνα) όπου βρίσκεται και το αεροδρόμιο του νησιού, το Λιβάδι που κατοικείται τους καλοκαιρινούς μήνες και στα ΒΑ του νησιού το Βαθύ.
Ολόκληρο το νησί έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και δύο οικισμοί του ως Παραδοσιακοί.
Το ανάγλυφο του νησιού είναι ημιορεινό με δύο διακριτές πεδινές εκτάσεις στο νοτιοδυτικό και βορειοανατολικό τμήμα του νησιού (Λιβάδι και Βαθύ, αντίστοιχα) και με υψηλότερες κορφές τη «Βάρδια» (482μ) και «Καστελλάνο» (366μ). Η πολυσχιδής ακτογραμμή μήκους 110χλμ., σχηματίζει πολλούς μικρούς κόλπους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα υψώματα επεκτείνονται περιμετρικά μέχρι τη θάλασσα δημιουργώντας απόκρημνες ακτές. Σύμφωνα με τον μετεωρολογικό σταθμό της Αστυπάλαιας (Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία) προκύπτουν τα παρακάτω δεδομένα που αφορούν την χρονική περίοδο 1977-2013. Η μέση ετήσια θερμοκρασία που καταγράφεται στον προαναφερθέντα μετεωρολογικό σταθμό ανέρχεται στους 19,27°C, ενώ οι μέσες μηνιαίες τιμές κυμαίνονται μεταξύ 11,68°C (Φεβρουάριος) και 27,20°C (Ιούλιος). Η μέση ελάχιστη μηνιαία θερμοκρασία αέρα 7,73°C, καταγράφεται το μήνα Φεβρουάριο, ενώ η μέση μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία καταγράφεται τον Ιούλιο και ανέρχεται σε 32,09°C. Όσον αφορά τις απόλυτες ελάχιστες και μέγιστες τιμές, η ελάχιστη καταγράφεται τον Φεβρουάριο και η τιμή της ανέρχεται στους 5,00°C, και η μέγιστη τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο όπου ο υδράργυρος ανέρχεται μέχρι και τους 40,20°C. Η μέση ετήσια σχετική υγρασία, για την ευρύτερη περιοχή της Αστυπάλαιας ανέρχεται σε 70,13%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας το μέσο ετήσιο ύψος των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων στην Αστυπάλαια από το έτος 1985 έως και το έτος 2012 κυμαίνεται από 196,4 – 620,9 mm, με μέση τιμή τα 400 mm.
